De laatste jaren wordt ook meer en meer gesproken over Nederland als missieland. Nederland kan inderdaad een missieland worden genoemd vanuit verschillende optieken. Een missieland, omdat de kerk steeds meer op de achtergrond raakt en het geloof er steeds marginaler wordt. Maar ook een missieland, omdat er ook in Nederland nog heel veel te doen valt aan de verwerkelijking van Gods koninkrijk.


Missiebrief bisschoppen

Op 30 mei 2006 werd in Utrecht een nieuwe brief van de Nederlandse bisschoppen gepresenteerd. De officiële publicatiedatum is Pinksteren 2006 en de titel luidt: 'Getuigen van de hoop die in ons leeft'. In de brief behandelen de bisschoppen zoals zij zeggen de contouren van missie in de 21ste eeuw, in Nederland vooral. 'Het lijkt wel alsof wij een schuilkerk geworden zijn', schrijven de bisschoppen, 'waarin wij angstvallig de deur gesloten houden voor de buitenwereld'.
De brief gaat vooral over de her-evangelisatie van het ontkerkelijkte en geseculariseerde Nederland. De katholieken in Nederland moeten 'niet langer sprakeloos zijn waar het hun geloof betreft', vinden de bisschoppen. Ze roepen op tot een nieuw missionair elan in Nederland, niet uit heimwee naar het verzuilde verleden, maar vanuit de overtuiging dat een vitaal en aansprekend katholiek geluid in de samenleving gehoord mag worden en moet worden.
In de parochies zijn 'vuurhaarden' nodig, mensen en groeperingen (nieuwe bewegingen) die op een bijzondere wijze getuigenis geven van het geloof dat in hen leeft. Bij die her-evangelisatie willen de bisschoppen ook de allochtone christenen inschakelen. 'De missionaire beweging in de kerk is altijd geënt geweest op het gelovig bewustzijn, dat de katholieke kerk een wereldkerk is. Die erfenis kan vruchtbaar worden gemaakt voor ons land, nu wij steeds meer en multiculturele en multireligieuze samenleving worden.' Zo schrijven de bisschoppen. Er zijn in Nederland maar liefst 650.000 christelijke allochtonen en met hun bloeiende geloofsgemeenschappen willen de bisschoppen voor de (her)evangelisatie van Nederland 'dynamische coalities' sluiten.
 

Gods Koninkrijk

Vanuit een diep geloof dat het Jezus ging om de komst van Gods koninkrijk van vrede en gerechtigheid, dat het Jezus ging om het welzijn van mensen als kinderen van God, hebben de kerk en missionarissen zich van oudsher ingezet voor ontwikkeling en menselijkheid. Ze getuigden van hun geloof niet alleen door wat Jezus zei en leerde voor te houden, maar ook door wat hij voorhield in praktijk te brengen. Ze zagen het ook als hun missie om met de armen in het geweer te komen, wanneer hun rechten in het geding kwamen, wanneer onrecht geschiedde, onderdrukking plaatsvond of dat nu gebeurde door machthebbers van de kerk of machthebbers uit de politiek. Ook in onze Westerse en rijke samenleving zijn er armen, gevangenen, blinden en verdrukten. De eenzijdige aandacht voor economische groei heeft weliswaar veel welvaart gebracht, maar heeft ook mensen in de kou laten staan. Mensen die in de WAO zitten, alleenstaande moeders, kansarme jongeren, Vierde Wereld-gezinnen, dak- en thuislozen, verslaafden, illegaal verklaarde migranten en vluchtelingen. Ook naar deze armen gaat Gods voorkeur uit en moeten christenen een Blijde Boodschap brengen. Ook in Nederland.
 

Globalisering

De hele wereld is een dorp geworden. Tot voor kort verre volken zijn nu naaste buren en Nederland is een multiculturele samenleving. Nooit waren er zoveel mogelijkheden om van onze wereld een wereld te maken waarin het voor alle mensen goed toeven is. Spreiding van welvaart, van kennis en gezondheidszorg, van vervoer en communicatie, van menselijke ontplooiing op alle mogelijke terreinen, het is allemaal mogelijk. Nog nooit waren er zoveel mogelijkheden om het visioen van het Koninkrijk van God in deze wereld dichterbij te brengen. Nog nooit waren er zoveel kansen om de bijbelse begrippen van gerechtigheid en vrede een beetje meer waar te maken.
Bij het begin van het derde millennium ligt er een nieuwe missionaire opdracht, zo schreef de vorige paus Johannes Paulus in zijn beroemde manifest over dat millennium. Christenen moeten aan de huidige globalisering een menselijk gezicht geven. Dat betekent met name werken aan gelijke kansen voor de arme landen op de wereldmarkt. Nu gaat de welvaart nog te vaak aan hun grenzen voorbij. In de wereldwijde economische orde dienen zij slechts als leveranciers van goedkope grondstoffen en goedkope arbeid. Hun markten zijn overspoeld door producten uit rijke landen, hun arbeidskrachten opgeofferd aan vraag en aanbod, hun land gebruikt als dumpplaats voor afval of vakantieland. Hun culturen dreigen op te gaan in een eenheidsworst en voor mensen uit het Zuiden die noodgedwongen hun heil zoeken in rijke landen is geen plaats. Ook onze aarde, Gods schepping aan de mens gegeven om op te leven, dreigt te worden vernietigd.
Voor wie missie/zending het verkondigen, het naderbij brengen is van Gods koninkrijk van vrede en gerechtigheid voor iedereen, is er veel te doen. Ook in Nederland.

Missie in dialoog

De deelname aan het naderbij brengen van het koninkrijk van God, zo vinden met de paus gelovigen en instituten die in het voetspoor van Jezus van 'missie' hun levenswerk hebben gemaakt, dient via dialoog te gebeuren. Die dialoog veronderstelt altijd een houding van solidariteit, van respect en van ontvankelijkheid. Alleen door te luisteren naar Gods Geest in godsdiensten en ten volle in Jezus, kunnen we op het spoor komen van wat God met ons, zijn kinderen voorheeft. Dat kan en moet meer en meer ook in Nederland.