ELKAARS LASTEN DRAGEN
Wanneer je de boeteviering van de oosterse kerken legt naast het westerse model, dan valt allereerst het biddende karakter op. En dat heeft te maken met de voorgangersrol. Niet tegenover de gelovige, maar naast hem of haar: beiden gekeerd naar God, als mensen solidair in schuld, beiden in nood van vergeving... We geven enkele elementen voor een boetedienst, geïnspireerd vanuit de Byzantijnse traditie. Ze kunnen ook los van een eucharistieviering gebruikt worden of in een eucharistische dienst geïntegreerd. Ook kan de Woorddienst vervangen worden door deze boetedienst.
Opening
Om de bescheiden plaats van de voorganger te accentueren, zou deze niet op het priesterkoormoeten plaatsnemen, maar bv. in de eerste rij. De gebedsteksten worden gezegd vanuit deze positie,of vóór de icoon van Christus. Je zou met deze icoon en de paaskaars kunnen binnenkomen.
Lied
'Barmhartige Heer, genadige God' (Gezangen voor Liturgie, 103/11 of verzen uit psalm 103 zoals ze in de Byzantijnse liturgie gezongen worden.
PsalmgebedNa een inleiding waarin de dienst kort wordt toegelicht, kan men psalm 130 of 51 afwisselend bidden of zingen. Zie bundel Gezangen voor Liturgie, 51/1, Gezangen voor Liturgie, 130/2
Lezingen
Bijvoorbeeld 1 Joh 3:18-24
Ook de evangelielezing Joh 15:1-8 leent zich uitstekend voor dit thema.
Gebedslitanie
Vg. In vrede bidden wij de Heer:
Al: Heer, ontferm U!
Vg. Om de vrede van God,
en om verlossing, bidden wij de Heer:
Vg. Om vrede in de wereld,
het welzijn van de heilige Kerken van God,
en om de eenheid van allen, bidden wij de Heer:
Vg. Voor dit huis van heiligheid
en voor hen die er binnengaan met geloof,
eerbied en vreze Gods, bidden wij de Heer:
Vg. Voor zijne heiligheid, paus, de bisschop van Rome,
en voor onze bisschop (naam) van..., bidden wij de Heer:
Vg. Voor heel het volk,
voor de priesters, voor de diakens,
voor hen die in het pastoraal dienstwerk zijn aangesteld
en voor al onze broeders en zusters in Christus, bidden wij de Heer:
Vg. Voor de overheid
en voor allen die verantwoordelijkheid dragen en dienst verlenen,
omwille van vrede, veiligheid en welzijn in ons land,
bidden wij de Heer:
Vg. Voor de vergeving van de zonden
van de dienaren en dienaressen Gods
en voor de kwijtschelding van hun gewilde en ongewilde fouten,
bidden wij de Heer:
Vg. Dat de Heer hun vergeving van zonden moge schenken
en een tijd van bekering, bidden wij de Heer:
Vg. Dat zij en wij allen bevrijd mogen blijven
van alle rampen, geweld, nood en gevaar, bidden wij de Heer:
Vg. Help en red ons,
wees barmhartig en bescherm ons, O God, door uw liefde.
Vg. Terwijl wij de heilige, boven allen gezegende
koningin en Moeder van God, Maria,
gedenken samen met alle heiligen,
bevelen wij onszelf aan en ieder van ons
en heel ons leven aan Christus, onze God:
Al. Aan U, O Heer!
Gebed voor de christus-icoon
Bij de icoon van Christus die in het midden staat opgesteld wordt nu de paaskaars ontstoken.
De voorganger bidt met opgeheven handen gericht naar de icoon:
Barmhartige en genadige God,
Gij doorgrondt het hart en de nieren van de mens.
Gij alleen weet wat er in ons hart omgaat.
Wij bidden U: Zie niet met afkeer op ons neer
en wend uw gelaat niet van ons af.
Vergeef ons in dit uur onze schuld
en tel onze ongerechtigheden niet.
Was alle onreinheid van ons af
en reinig ons geheel en al door uw kracht.Want Gij zijt onze God,
een God van mildheid en redding,
en U brengen wij dank, Vader, Zoon en heilige Geest,
nu en altijd en in de eeuwen der eeuwen.
Allen: Amen.
Gebed van Efrem
Allen gaan staan en bidden:
Heer en meester van mijn leven,
geef me geen geest van luiheid, van nieuwsgierigheid,
van zucht naar macht of van loos gepraat.
Maar geef me een geest van wijsheid,
van nederigheid, van geduld en van liefde.
Ja, Heer, laat me mijn eigen fouten zien,
en mijn broeder of zuster niet veroordelen,
want Gij zijt goed en bemint de mens.
Vergeving
De voorganger knielt met het gezicht naar de gemeenschap en vraagt:
Broeders en zusters, vergeef mij mijn zonden en fouten
en bidt voor mij.
De gelovigen antwoorden:
Moge de Heer u vergeven en genadig zijn.
Wees niet meer bezorgd over uw schuld en ga in vrede.
Een voor een komen de gelovigen naar de voorganger en vragen geknield of staande vergeving met deze of dergelijke bewoordingen:
Vergeef mij mijn zonden en fouten en bid voor mij.
Het antwoord:
Moge de Heer u vergeven en u genadig zijn.
Wees niet meer bezorgd over uw zonden en ga in vrede.
De priester laat bijvoorbeeld een handkruis kussen, of raakt daarmee het hoofd van de gelovige aan. Ondertussen kan een lezer de boetepsalmen bidden (psalm 6, 32, 38, 51, 102, 130 en 143), of er kan orgelspel zijn.
Gebed
God, Gij zijt een barmhartige Vader,
die de verloren zoon weer hebt opgenomen toen hij terugkeerde.
Ook wij hebben hier onze schuld beleden.
Daarom bidden wij U:
Wees hier aanwezig, sprankelend en levend als water.
Zegen ons, wijd ons weer aan uw toekomst toe.
Laat ons opnieuw uw glorie en uw levenswil uitstralen,
zoals Jezus Messias dat deed.
Wijd ons weer toe aan uw hartenwens
van vrede, vriendschap, verbond van liefde.
Herstel de beschadigingen in ons elkaar aangebracht.
Opdat wij elkaar weer recht in de ogen kunnen zien.
Open ons voor elkaar, maak ons nieuw.
Geef dat wij U weer in elkaar kunnen herkennen.
Doe lichten over ons de Naam
van uw geliefde Zoon, Jezus de Heer.
Gezegend Hij en Gij met Hem
en de heilige Geest en Levendmaker.
Nu en altijd en in de eeuwen der eeuwen.
Amen.
De gelovigen staan terwijl de voorganger hen besprenkelt met water
Dat wij opnieuw geheiligd worden
door de besprenkeling met dit heilig water,
oegewijd voor altijd aan de Naam
van de Vader, de Zoon en de heilige Geest.
Afsluiten met een zegenwens en slotlied.
