Als een rode draad loopt missie door de geschiedenis van de kerk. Al vanaf de stichting van de kerk aan het begin van de jaartelling, vonden christenen dat het leven en het geloof van Jezus een inspiratiebron zou kunnen en moeten zijn voor alle mensen en volkeren. De concrete wijze waarop christenen vorm gaven aan die missie, verschilt echter door de eeuwen heen.
Vervolging
In het begin was de kerstening vaak tegen het zere been van de heersende machten, en werden de christenen vervolgd voor hun bekeringspraktijken. Maar naarmate de kerk meer voet aan de grond kreeg, werden christenen juist vaak geholpen door de bestaande machten. Een duidelijk voorbeeld daarvan is de kolonisering van andere werelddelen door Europa in de zestiende eeuw. De militaire en politieke verovering van die werelddelen werd vergezeld van een christelijke verovering: de ingenomen gebieden en de inwoners werden massaal gekerstend door de Europese overheersers. Hoewel we deze werkwijze inmiddels afkeuren, ontstond in de zestiende eeuw in feite wel het begrip missie zoals wij dat nu nog kennen: het verkondigen van het evangelie van Christus tot in alle uithoeken van de wereld.
Lange tijd betekende dit dat er gestreefd werd naar het vestigen van het christelijk geloof in de nog niet gekerstende delen van de wereld, bekering tot het christelijk geloof.
Vanaf de 20e eeuw richtte de missie zich meer op de versterking van geloof in de overzeese gebieden die reeds christelijk waren geworden. In de overzeese gebieden werden nu vooral kerken gebouwd en gevestigd. 'Kerkplanting' met een duur woord. Die periode duurde tot ongeveer 1960.
Lange tijd betekende dit dat er gestreefd werd naar het vestigen van het christelijk geloof in de nog niet gekerstende delen van de wereld, bekering tot het christelijk geloof.
Vanaf de 20e eeuw richtte de missie zich meer op de versterking van geloof in de overzeese gebieden die reeds christelijk waren geworden. In de overzeese gebieden werden nu vooral kerken gebouwd en gevestigd. 'Kerkplanting' met een duur woord. Die periode duurde tot ongeveer 1960.
Samenwerking
Vooral onder invloed van het Tweede Vaticaans Concilie kreeg missie een nieuwe, veel ruimere, inhoud: de missieactiviteit is er vanaf dat moment bovenal op gericht de bedoelingen van God met de wereld te helpen realiseren. De wereldgodsdiensten zijn er niet meer alleen om te bekeren, maar zij dienen ook samen op te trekken tegen het onrecht in de wereld: tegen de westerse genotzucht bijvoorbeeld, of tegen oorlog. Tot ongeveer 1995 wordt missie dan ook gekenmerkt door de periode van dekolonisering en onafhankelijkheid. De missionaire opdracht luidde vooral: het overdragen van de kerken aan lokale mensen. Missionarissen zaten als op een tandem niet meer voorop aan het stuur, maar meetrappend achterop. De missie was er bovendien op gericht 'zusterkerken' waar ook ter wereld, te steunen bij het geven van onderwijs, en sociaal werk. 'Interkerkelijke assistentie' wordt dat ook wel genoemd. Een tweede kenmerk van die periode was dan ook het meewerken aan de ontwikkeling van de maatschappij in de derde wereld: ontwikkeling dus.
Kritiek
Vanaf 1995 ongeveer breekt een nieuwe periode aan in de geschiedenis, ook in de missiegeschiedenis: die van de globalisering of mondialisering. Steeds meer mensen en landen, vooral op het zuidelijk halfrond, de vroegere missielanden, vallen buiten de boot van de globalisering. Ze mogen dienen als goedkope arbeidskracht of als leverancier van goedkope grondstoffen, maar 'that is it'. Missionarissen en Missie gaan zich niet meer alleen op de derde wereld richten, maar ook op de rijke westerse landen zelf. Die ontwikkeling is op gang gekomen onder invloed van de kritiek van de kerken in de derde wereld. In tegenstelling tot de kerken in het Noorden maakte de 'derde' kerk in de tweede helft van de 20e eeuw een grote groei door, die leidde tot een groeiend zelfbewustzijn en tot een groeiend inzicht in de ongelijke verdeling van de macht en welvaart. Het Noorden is zelf voorwerp van missie, aldus de 'derde' kerk, zolang het er niets aan doet om te komen tot een betere verdeling van die macht en welvaart, zolang het christendom er steeds meer marginaal wordt.
Gevleugeld begrip
Het begrip 'mission in six continents', missie in zes continenten werd het eerst in 1963 gebruikt op een Zendingsconferentie van de protestantse kerken. Ook op het Vaticaans Concilie dat in de eerste helft van de jaren zestig plaats had kreeg het begrip een plaats. Zo is 'missie in zes continenten' een gevleugeld begrip geworden in de 'missiewereld'. Hoewel de duidelijkheid van vroeger plaats heeft gemaakt voor een zekere verlegenheid en onzekerheid, zijn velen ervan overtuigd dat een missie die zich richt op alle continenten op de wereld, zuiverder is. Een missie die er weet van heeft dat men de wijsheid niet in pacht heeft en die bereid is te luisteren naar anderen, stemt meer overeen met de boodschap van het Evangelie.