Bolivia (1992/2)
In 1992, herdenkingsjaar van 500 jaar 'ontdekking' door Columbus van Latijs Amerika werden twee hongerdoeken gemaakt. De hongerdoek 'op weg naar een nieuwe wereld', hiervoor, is uitgegeven door Misereor, de katholieke Duitse Vastenactie. Het Hongerdoek 'verovering en verzet' is een productie van Brot für die Welt, de evangelische vastenactie. Het Andes-atelier voor Beeldende Kunst en Literatuur in La Paz, Bolivia, heeft deze hongerdoek ontworpen. Jacqueline Ticona, een Aymara-indiaanse en lid dat atelier, heeft het uitgevoerd.
Centraal op de doek staat Christus als Aymara. Vijfhonderd jaar lang is de geïmporteerde blanke Christus, die binnenkwam als een machts-god, goud-god, oorlogs-god, alles bepalend geweest. Maar de Indiaanse culturen zijn ondanks alle onderdrukking niet verdwenen en treden weer meer en meer naar voren en in het daglicht. Daarom staat de Aymara-Christus afgebeeld tegen de achtergrond van vierkanten in de kleuren van de regenboog, de vlag van de indiaanse volken van Latijns Amerika.
Op Christus' poncho staat het lijden van het continent in negen beelden geschilderd: de indiaan als lastdrager, ook van schuldenlasten, gekluisterde mijnwerkers, de schreeuw van de slachtoffers van folteringen en schendingen van mensenrechten, de volkenmoord die met Columbus begon, de weggesleepte rijkdommen, verbeeld in de zilvermijn-berg van Potosí, de Indianenleider Tupaj Katari die werd gevierendeeld en op de onderste lijn, vervuiling, ontbossing en erosie van de aarde.
Maar de Aymara-Christus strekt zijn armen uit naar iedereen en nodigt ieder uit hem te volgen en deel te nemen aan het feest van het leven dat als een krans de schildering omlijst. De mens is een deel van de schepping. Het leven heeft hert laatste woord en niet de dood, als mensen elkaar willen helpen, wanneer hemel en aarde elkaar kunnen ontmoeten, wanneer de verrijzenis van Jezus samengaat met het opstaan van mensen.
Meer informatie:
- Hongerdoek uit Bolivia, 500 jaar verovering en verzet. Brochure met een korte beschrijving. Uitgave: Hongerdoeken, Den Bosch.
- 'Tocht voor het leven' met een beschrijving van de hongerdoek, een katecheseproject voor onder-, midden en bovenbouw en materiaal voor katechese aan volwassenen. Uitgave: Hongerdoeken, Den Bosch.
- Verovering en Verzet, katecheseproject voor de veertigdagentijd rond het hongerdoek van Bolivia. Uitgave: pastoraal centrum West Gelderland, 1994.