· Thema viering: Kinderen van één aarde
· Bezinningsbijeenkomst in de Veertigdagentijd rondom de symbolen/kernwoorden:
aarde, water, lucht, droom, God.
· Hongerdoek: Bolivia.
· Veertigdagentijd B-jaar
Inleiding
Hier volgen suggesties voor een bezinningsbijeenkomst over onze ene aarde die wij met velen moeten delen. Steeds weer komen mensen in de verleiding om met betrekking tot die aarde het alleenrecht op te eisen. Om de rijkdommen die voor alle volkeren zijn bestemd, binnen een kleine groep te verdelen. Om wat toereikend moet zijn zolang er mensen zijn op aarde in één generatie op te souperen. Om zelfs binnen de grenzen van hetzelfde land onderscheid te maken tussen eerste- en tweederangs burgers. Tussen rijken en armen. Tussen autochtonen en allochtonen. Tussen wit en zwart. Tussen inheemse volken en hun veroveraars. Tussen winnaars en verliezers.Wij willen luisteren naar de stem van één van die zogeheten verliezers, de vertegenwoordiger van een inheems volk, al eeuwen lang weggedrukt en uitge buit, een Noord Amerikaanse Indiaan. Het betreft gedeelten van de toespraak van Seattle, opperhoofd van de Dwamish, in 1854 gericht tot de Noord Amerikaanse regering die het land van de Indianen wilde kopen. De visie die hij namens zijn volk naar voren brengt kan ons aan het denken zetten. Over onze ene aarde en de vele mensen die erop willen leven. En mogelijk ook over de betekenis van oude bijbelverhalen die iets vertellen over Gods visie op diezelfde aarde en haar bewoners.
Hongerdoek
Als achtergrond bij deze bezinningsbijeenkomst kan het hongerdoek uit Bolivia worden gebruikt, dat in 1992 werd gemaakt door Jacqueline Ticona, een Aymara-Indiaanse vrouw uit La Paz. Het werd door de Duitse orgnisatie Brot für die Welt uitgegeven en ook in Nederland verspreid. Het stelt een Aymara-Indiaanse Christus voor, met op zijn poncho afgebeeld het lijden van zijn volk. Met uitgestrekte handen nodigt hij de mensen om zich heen uit om deel te nemen aan het feest van het leven.
Openingslied
over de verhalen van God met de mensen
Verhalen die jong zijn gebleven
want ook ons bestaan wordt verwoord
in tijdloze, steeds nieuwe beelden
sinds eeuwen door mensen gehoord.
Z'omsluiten ons warm als een deken,
ze nemen ons op en gaan voort.
Wij leven zelf nieuwe verhalen
waarin ons de Geest tegenkomt,
als groots en geweldig ervaren,
als ruimte en rust in een storm.
Wij zeggen weer voort wat wij zagen,
verhaal waar geen einde aan komt.
tekst: Marijke Koijck - de Bruijnemuziek: Eileen Silcocks
Uit: Eva's lied, nr. 39Uitgeversmaatschappij J.H. Kok, Kampen
1. AARDE Een schaal met aarde wordt in het midden neergezet.
Tekst
Indiaanse visie: uit de toespraak van het opperhoofd Seattle
Wij zijn een deel van de aarde en de aarde is een deel van ons. De geurende bloemen zijn onze zusters, het rendier, het paard, de grote adelaars onze broeders. De schuimkoppen in de rivier, het sap van de weidebloemen, het zweet van de pony en van de man en de vrouw, het is allemaal van hetzelfde geslacht, óns geslacht.U moet uw kinderen leren dat de grond onder hun voeten de as van onze grootvaders is. Leer ze eerbied voor de aarde, vertel uw kinderen dat de aarde vervuld is van de levens van onze voorouders: dat de aarde onze moeder is. Wat er gebeurt met de aarde, gebeurt met de kinderen van de aarde. Als een mens op de grond spuwt, spuwt hij op zichzelf. Dit weten wij: de aarde behoort niet aan de mens. De mens behoort aan de aarde. Dit weten wij: alles hangt samen als het bloed dat een familie verbindt. Alles hangt met alles samen. Wat er gebeurt met de aarde, gebeurt met de kinderen van de aarde. De mens heeft het web van het leven niet geweven. Hij is slechts één draad ervan. Wat hij met het web doet, doet hij met zichzelf. Nee, dag en nacht kunnen niet samengaan.
stilte
Tekst
Bijbelse visie: Genesis 2,7-8
Ook de Bijbel vertelt over deze verwantschap van aarde en mens. "Toen boetseerde Jahwe God de mens uit stof, van de aarde geno men, en Hij blies hem de levensadem in de neus: zo werd de mens een levend wezen.Daarna legde Jahwe God een tuin aan in Eden, ergens in het oosten, en daarin plaatste hij de mens die Hij geboetseerd had."
Gebed
God, leer ons steeds beter beseffen
dat wij voortkomen
en deel uitmaken van één en dezelfde aarde.
Lied
Zolang er mensen zijn op aarde (GvL 567)
2. WATER
Een schaal met water wordt in het midden gezet.
Tekst
Indiaanse visie: uit de toespraak van het opperhoofd Seattle
Het glinsterend water dat stroomt in beken en rivieren is niet zomaar water. Het is het bloed van onze voorouders. Als wij het land verkopen moet u bedenken dat het gewijde grond is en u moet uw kinderen leren dat het heilig is. En dat elke vage weerspiegeling in het heldere water van het meer spreekt van gebeurtenissen uit het verleden van mijn volk. Het murmelend water is de stem van mijn vaders vader.De rivieren zijn onze zusters, zij lessen onze dorst. De rivieren dragen onze kano's en voeden onze kinderen. Als wij u ons land verkopen moet u bedenken en aan uw kinderen leren dat de rivieren onze zusters zijn. En ook úw zusters en dat u voortaan net zo vriendelijk moet zijn voor de rivieren als u voor uw zusters zou zijn.
stilte
Tekst
Bijbelse visie: Exodus 14,27-30
Ook in de Bijbel spreekt het water over grote gebeurtenissen uit het verle den, over de voorouders die door het water werden bevrijd. "Mozes strekte zijn hand uit over de zee. Het water vloeide terug en overspoelde de wagens en wagen menners, heel de strijdmacht van Farao die de Israëlieten op de bodem van de zee achterna was gegaan. Niet één bleef gespaard. De Israëlieten daarentegen waren over de droge bodem door de zee heengetrokken, terwijl de wateren links en rechts van hen een wand vormden. Zo redde Jahwe op deze dag Israël uit de greep van Egypte."
Gebed
God, leer ons inzien
dat wij allen slechts één volk zijn,
voortkomend uit dezelfde levensbron.
lied
Zij zullen de wereld bewonen (GvL 572)
of:
Broeders die op uittocht gaat. Uit de Randstadbundel. In plaats van 'broeders' wordt 'mensen' gezongen.
3. LUCHT
Een schaal met brandende wierook wordt in het midden gezet.
Tekst
Indiaanse visie: uit de toespraak van het opperhoofd Seattle
De Indiaan houdt van het zachte ruisen van de wind, gezuiverd door de middagregen of meedragend de geur van pijnbomen. De lucht is kostbaar voor de rode man, want alles deelt dezelfde lucht. De dieren, de bomen, de mensen, alles heeft deel aan dezelfde lucht. De blanke heeft geen aandacht voor de lucht die hij inademt. Als een mens die al vele dagen stervende is, zo is hij gevoelloos voor kwade dampen. Maar als wij u ons land verkopen, dan moet u bedenken dat de lucht voor ons waardevol is. Dat de lucht zijn adem meedeelt aan al het leven dat het in stand houdt. De wind die mijn grootouders hun eerste ademtocht gaf, neemt ook hun laatste zucht in ontvangst. En de wind moet ook onze kinderen de levensgeest geven.
stilte
Tekst
Bijbelse visie: Handelingen 2,1-6
Ook de bijbel spreekt van wind en levensgeest: "Toen de dag van Pinksteren aanbrak, waren allen bijeen op dezelfde plaats. Plotseling kwam uit de hemel een gedruis alsof er een hevige wind opstak en heel het huis waar zij gezeten waren, was er vol van. Er verscheen hun iets dat op vuur leek en dat zich, in tongen verdeeld, op ieder van hen neerzette. Zij werden allen vervuld van de heilige Geest en begonnen in vreemde talen te spreken, naargelang de Geest hun te vertolken gaf. Nu woonden er in Jeruzalem Joden, vrome mannen, die afkomstig waren uit alle volkeren onder de hemel. Toen dat geluid ontstond, liep het volk te hoop en tot zijn verbazing hoorde iedereen hen spreken in zijn eigen taal."
Gebed
God, u hebt alle mensen
dezelfde levensgeest gegeven.
Leer ons ook om elkanders taal te spreken.
Lied
Aan wat op aarde leeft uit bijv. de Randstadbundel, nr. 355
of:
Gods Geest als levensadem, tekst: Marijke Koijck - de Bruijne muziek: Eileen Silcocks Uit: Eva's lied, nr.28 Uitgeversmaatschappij J.H. Kok, Kampen
4. DROOM
Een bijbel wordt opengeslagen in het midden gelegd.
Tekst
Indiaanse visie: uit de toespraak van het opperhoofd Seattle
God gaf u heerschappij over de dieren, de bossen en met een bijzondere bedoeling ook over de rode mens. Maar dat lot is voor ons een mysterie. Wij zouden het misschien kunnen begrijpen als we wisten waar de blanken van dromen. Van welke hoop en verwachting zij hun kinderen vertellen in de lange winteravonden. Welke visioenen zij in hun harten graveren, zodat zij verlangend uitzien naar de dag van morgen.Maar wij zijn wilden. De dromen van de blanke zijn voor ons verborgen. En omdat ze verborgen zijn, zullen wij onze eigen weg gaan. Want boven alles eerbiedigen wij het recht van elke mens, te leven zoals hij wil, hoe ook verschillend van het leven van zijn zusters en broeders. Wij hebben weinig gemeen.
stilte
Tekst
Bijbelse visie: Apokalyps 21,1-5
Ook de bijbel spreekt van dromen: "En ik zag een nieuwe hemel en een nieuwe aarde; de eerste hemel en de eerste aarde waren verdwenen en de zee bestond niet meer. En ik zag de heilige stad, het nieuwe Jeruzalem, van God uit de hemel neerdalen, gereed als een bruid die zich voor haar man heeft getooid. Toen hoorde ik een machtige stem die riep van de troon: 'Zie hier Gods woning onder de mensen! Hij zal bij hen wonen. Zij zullen zijn volk zijn, en Hij, God-met-hen, zal hun God zijn. En Hij zal alle tranen van hun ogen afwissen, en de dood zal niet meer zijn; geen rouw, geen geween, geen smart zal er zijn, want al het oude is voorbij.' En Hij die op de troon is gezeten, sprak: 'Zie, Ik maak alles nieuw.'"
Gebed
God, help ons
om in onze dromen te blijven geloven.
Lied
Wij dromen van de mensenrechten
die ieder mens dan heeft,
niet langer tegen onrecht vechten,
daar 't recht van liefde leeft.
Verdwenen zijn de dictaturen,
gevangenschap en pijn,
verbanning en verdriet verduren,
God zelf zal bij ons zijn.
Wie in die dromen durft geloven
voelt zelf verandering,
vertwijfeling en wanhoop
doven in blijde aarzeling.
En licht en sterk, vol zachte krachten
die onverzet'lijk zijn,
bevechten wij de kwade machten
die niet te tellen zijn.
Waar mensen putten uit de bronnen
van droom als werk'lijkheid,
daar is Gods toekomst
al begonnen in onze levenstijd.
Tekst: Marijke Koijck - de Bruijne, muziek: Eileen SilcocksUit: Eva's lied, nr. 40, uitgeversmaatschappij J.H. Kok, Kampen
of:
Dromen op een eilandUit: Alles wordt nieuw, deel 4, nr.30
5. GOD
Een schaal met brandend vuur, c.q. een brandende kaars, wordt binnengedragen.
Tekst
Indiaanse visie: uit de toespraak van het opperhoofd Seattle
Een ding weten we en de blanken zullen het eens ontdekken: onze God en uw God is dezelfde. U kunt nu wel denken dat u hem bezit, zoals u ons land wilt bezitten, maar dat kunt u niet. Hij is de God van alle mensen en zijn hart klopt evenzeer voor de rode als voor de blanke mens. Deze aarde is hem dierbaar. En ook de blanke kan niet ontkomen aan ons aller lot.Misschien zullen wij tenslotte toch broeders en zusters zijn. Eens zullen wij het zien.
stilte
Tekst
Bijbelse visie: Exodus 3,1-8 Ook de bijbel spreekt van een God aan wie aarde en mensen dierbaar zijn. "Mozes hoedde de kudde van zijn schoonvader Jetro, de priester van Midjan. Eens dreef hij de kudde tot ver in de woestijn en kwam bij de berg van God, de Horeb. Toen verscheen hem de engel van Jahwe, in een vuur dat opvlamde uit een doornstruik. Mozes keek toe en zag dat de doornstruik in lichterlaaie stond en toch niet verbrandde. Hij dacht: 'Ik ga er op af om dat vreemde verschijnsel te onderzoeken. Hoe komt het dat die doornstruik niet verbrandt?' Jahwe zag hem naderbij komen om te kijken. En vanuit de doornstruik riep God hem toe: 'Mozes, Mozes.' 'Hier ben ik,' antwoordde hij. Toen sprak Jahwe: 'Kom niet dichterbij en doe uw sandalen uit, want de plaats waar gij staat is heilige grond.' En Hij vervolgde: 'Ik ben de God van uw vader, de God van Abraham, de God van Isaak en de God van Jakob.' Toen bedekte Mozes zijn gezicht want hij durfde niet naar God op te zien. Jahwe sprak: 'Ik heb de ellende van mijn volk in Egypte gezien, de jammerklachten om zijn onderdrukkers gehoord. Ja, Ik ken zijn lijden. Ik daal af om mijn volk te bevrijden.'"
Gebed
God, verschijn ook in ons midden
als bevrijder van uw volk.
Lied
Uit uw hemel zonder grenzen (GvL 530)