MARIADIENST
ONZE MOEDER AARDE
Moeder Gods - Moeder Aarde, zo wordt Maria vaak beschouwd in vooral het Oosters christendom van Rusland. Er spreekt een groot respect uit voor de wereld die wij bewonen. De lezing uit Johannes' Openbaring speelt met soortgelijke beelden: een nieuwe hemel, een nieuwe aarde, schoon als een bruid. Natuurlijk heeft de schrijver niet Maria bedoeld. Maar het zijn woorden die later in de christelijke traditie zijn gaan resoneren rond de figuur van Maria: 'hemel', 'aarde', 'bruid', het zijn titels die men ook haar heeft toebedacht. Maria staat in het oosten voor onze aarde, maar ook voor de nieuwe aarde. Maria staat voor ons zelf als mensengemeenschap, op weg naar vernieuwing en heelheid - heelheid van de schepping...
Bij de lezingen
Handelingen 14, 21-27
Apokalyps 21, 1-5 a
Johannes 13, 31 - 33 a. 34-35
Veel Indiaanse culturen ervaren de aarde niet zoals de westerse mens dat doet en deed. In die culturen krijgt de aarde een bijna persoonlijk karakter. Moeder aarde is bij hen een levende realiteit. Zij gaan met de aarde om op een manier die het respect in zich bevat dat men ook voor mensen heeft. Deze eerbied voor de aarde stamt uit de Indiaanse godsdiensten. Via de volksreligiositeit kwam de Indiaanse godsdienstigheid ook in het christendom van Latijns Amerika terecht. Zo zou aan een eenvoudige Indiaanse boer de Moeder Gods in 1531 (veertig jaar na Columbus) verschenen zijn. Onze Lieve Vrouw van Guadeloupe. Met een devotie waarin de Indiaanse godsdienst duidelijk meeklinkt.
Ook het oosters christendom heeft een eigen visie op de aarde. Vooral in de Russische spiritualiteit is er de identificatie Moeder Gods - Moeder Aarde. We kennen ook de uitdrukking Moedertje Rusland. Men kan met deze spiritualiteit op een enge manier omgaan. Sommige nationalistische groepen in het huidige Rusland doen dat: alles wat vreemd zou zijn aan Moedertje Rusland: Aziaten, joden, westers, moet verwijderd, verjaagd, geëlimineerd worden. Maar je kunt de zelfde idee ook positief oppakken: eerbied voor de aarde, vanuit het streven naar heelheid van de schepping. En daar horen ook vrede en gerechtigheid bij: voor de Indianen in Amerika, maar ookvoor de Aziaten, joden etc. in Rusland.
Akathist
Een loflied op Maria, dat in het oosten zeer geliefd is, heeft de naam 'Akathistos' gekregen, omdat men daarbij verondersteld werd niet te gaan zitten. Dat is natuurlijk maar een bijkomstigheid, maar enige stukken uit dat lied tekenen wel heel duidelijk waarom wij dit gekozen hebben:
Een schoot van God ontvangen
had de maagd; zo liep zij met haast
naar Elisabeth;
het kind van háár herkende
onmiddellijk haar groet,
verblijdde zich en sprong,
als wilde het zingen, op
en riep tot de Moeder Gods aldus:
Refr. Gegroet, o Maagd
en Bruid van God!
Gegroet, o Maagd
en Bruid van God!
Gegroet, land van ongeschonden vrucht,
Gegroet, die de menslievende landbouwer gastvrij onthaalt,
Gegroet, die de planter van ons leven gedijen doet.
Gegroet, akker die een overvloed van mededogen groeien laat,
Gegroet, tafel die genade van verzoening draagt in overdaad.
Gegroet, die teelt een weelde en lust van bloemen in de weiden,
Gegroet, omdat Gij op de kust voor de zielen een haven wilt bereiden,
Gegroet, heerlijke wierookofferande van onze biddende dienstbaarheid,
Gegroet, van het ganse wereldrond verlossende verzoening,
Gegroet, Gods welbehagen voor wie moet sterven,
Gegroet, der mensen blijde voorspraak bij God.
Vaak wordt het refrein na iedere groet herhaald \
Gebed tot Maria
Hoe zullen wij U noemen,
O Gij vol van genade?
De hemel? Want Gij deed opgaan de Zon van gerechtigheid!
Of paradijs. Want Gij deed de Bloem van onbederfelijkheid ontluiken!
Zullen wij U de Maagd noemen? Want Gij bleeft ongerept!
Of zullen wij U Moeder noemen? Want Gij hebt in uw schoot de Zoon gedragen,
de God van het heelal!
Bid Hem dat Hij ons redden zal!
Troparion uit het Eerste Uur
Magnificat
Tijdens het zingen van het Maginficat bewierookt de voorganger/-ster een icoon of beeld van Maria.